Thuis

Geschiedenis

Cultuur

Natuur

Dieren

Vervoer

Ontstaan
In de Noordzee bevonden zich 10.000 jaar geleden grote zandmassa's, die daar in de ijstijd door de rivieren uit het zuiden en door het ijs uit het noorden waren heen gestuwd. De golven en de stroming brachten dit zand in de richting van de kust. Hierdoor ontstond een zandlaag. Dit wordt een rug genoemd.
De golven en de stroming brachten steeds weer nieuw zand naar deze ruggen en bij laag water wanneer het zand droog werd, kreeg de wind vat op dit zand en ontstonden lage duintjes. De rug kon daardoor zoveel hoger worden, dat grote duinen ook bij hoog water niet meer onder water kwamen te staan.
Het zand werd niet weggeblazen doordat er planten op de ruggen kwamen te groeien. Deze hielden het zand met de lange wortels vast.
De duinen op een hogere zandplaat groeiden ook aan elkaar en zo ontstonden er duincomplexen, die we ook nu nog op eilanden kunnen vinden.
De wind zorgt niet alleen voor opstuiving van zand, maar blaast het duinzand ook weer weg, tenzij het door planten wordt vastgehouden. Bij storm worden soms grote stukken duin weggeslagen; in het Nederlandse waddengebied gebeurt dit onder andere op Texel. In 1864 was bijvoorbeeld in het noorden bij De Cocksdorp een vuurtoren geplaatst, op ongeveer 3 km van de zee. Nu staat de zee vlak onder de toren.
Omdat de duinen een belangrijke zeewerende functie hebben, proberen we ze zoveel mogelijk te bewaren. Dit doen we o.a. door het planten van helmgras en door middel van rietschermen om verstuiving te voorkomen. Ook worden wel dwars op het strand, zoals op Vlieland, strekdammen gebouwd om de stroom uit de kust te houden. Hierdoor behoudt het strand zijn originele breedte, zodat de golven alleen bij heel zware storm nog stukken duin kunnen wegslaan. Op Texel wordt ook zand op het strand gespoten om de duinen te kunnen beschermen.

De eilanden liggen niet stil. Ze verplaatsen steeds een beetje. Zoals gezegd worden er stukken van de eilanden weggeslagen, maar er komen ook stukken bij. Er slibt voortdurend materiaal aan waardoor het eiland weer verbreed.

 
Maak een kijkkaart! Maak een natuurkaart!